Śmiech możemy zdefiniować jako fizjologiczną odpowiedź na humor. Gdy się śmiejemy, wykonujemy różne ruchy częściami ciała (przede wszystkim mięśniami naszej twarzy) oraz wydajemy specyficzne dźwięki. Bardzo intensywny śmiech wprawia w ruch całe nasze ciało. Być może pamiętasz sytuację, gdy ty lub ktoś inny niemal tarzał się ze śmiechu po ziemi. Tak, tak. Śmiech potrafi przejąć kontrolę nad całym naszym ciałem.
Proces powstawania śmiechu jest wieloetapowy. Najpierw w naszym mózgu musi powstać określony impuls nerwowy, który następnie dociera do przepony. Pod wpływem tego impulsu przepona zaczyna drgać i unosić się. Efektem takiej pracy przepony jest gwałtowne wydychanie powietrza z płuc. Powietrze to przechodzi przez krtań i powoduje powstawanie dźwięków śmiechu. Zapewne zauważyłeś, że każdy z nas śmieje się na swój własny sposób i dlatego poszczególne osoby wydają różne dźwięki związane ze śmiechem.
Spis treści:
Badania nad śmiechem
Z badań, których wyniki zostały przedstawione kilka lat temu w magazynie „Journal of the Acoustical Society of America” wynika, że śmiech zawiera pewien repertuar dźwięków, a nie pojedynczy dźwięk. Podczas badań przeanalizowano ponad 1000 wybuchów śmiechu, wydawanych przez prawie 100 osób.
Śmiech jest fizycznie generowany przez znacznie szerszą grupę narządów, niż normalna mowa. Badania wykazały, że śmiech może wyłaniać się m.in. jako dźwięk śpiewany, kwiczenie lub chrapanie. Mężczyźni częściej emitują dźwięki kwiczenia, a kobiety częściej tworzą śpiewny chichot (kto by pomyślał :-).
Śmiech kobiety i mężczyźni
Wysokość tonu śmiechu, zarówno kobiet jak i mężczyzn, jest znacznie wyższa, niż w przypadku normalnej mowy. Formy śmiechu kobiet i mężczyzn czasami zawierają nieliniowe cechy bez centralnego dźwięku. Badacze sugerują, że te formy nieharmonijnego śmiechu mogą mieć nieświadomy cel wzniesienia na wyższy poziom emocjonalnej reakcji słuchacza.
Ambitny plan opisania dźwiękowej struktury ludzkiego śmiechu postawił sobie za cel Robert R. Provine. Okazało się, że jest to trudniejsze zadanie, niż sądził. Śmiech jako działanie spontaniczne zanika, gdy jest obserwowane, szczególnie w laboratorium.
Jednym ze skuteczniejszych sposobów pobudzania ludzi do śmiechu okazało się podchodzenie do nich w publicznych miejscach i proszenie, aby zaczęli się śmiać. Niektórzy ludzie wybuchali wtedy śmiechem z powodu usłyszenia tej niecodziennej prośby. Sam możesz czytelniku sprawdzić tę technikę będąc najbliższym razem w towarzystwie obcych ludzi.
Z przeprowadzonych badań wynikało, że śmiech jest charakteryzowany przez serię krótkich dźwięków-sylab, z których każda trwa około 75 milisekund i które powtarzają się w regularnych odstępach czasu, wynoszących około 210 milisekund.
Struktura śmiechu
Z badań wynika też, że śmiech może mieć strukturę ha-ha-ha lub hoho-ho ale nie ha-ho-ha-ho. Czasami występują też inne warianty, kiedy pierwszy lub ostatni element tej struktury różni się od pozostałych – np. ha-haho. Struktura śmiechu jest częściowo rezultatem ograniczonych naszych możliwości głosowych.
Wybuch śmiechu ma silnie harmoniczną strukturę. Ton śmiechu kobiet ma wyższą częstotliwość (około 502 herców), niż mężczyzn (około 276 herców).
Śmiech odznacza się też dużą symetrią. Jeśli śmiech ha-ha-ha będziemy słuchać od tyłu (np. nagrany na taśmie), to będzie on brzmieć podobnie. Symetrią nie odznacza się jednak głośność śmiechu. Gdy się śmiejemy, to na początku śmiech jest głośniejszy, a później cichnie. Jest to przypuszczalne spowodowane tym, że w miarę śmiania się, mamy coraz miej powietrza.
Nie trzeba jednak naukowych badań, aby stwierdzić, że dźwięki wydawane podczas śmiechu są dla ludzkiego ucha czymś bardzo przyjemnym.
• Fragment książki Aleksandra Łamka „Terapia śmiechem. Jak rozwijać poczucie humoru”
(2009-2021 sad)
